دندان عقل: انتهایی ترین دندان در دهان یا همان دندان سوم آسیا، دندان عقل نام دارد که تقریباً بین هفده الی بیست سالگی رویش می یابد. در اغلب افراد، رویش این دندان باعث به وجود آمدن ناراحتی های زیادی می‌شود که منجر به کشیدن آن از دهان خواهد شد. در کل هر انسان بالغ چهار دندان عقل دارد که در فک بالا و پایین، دو دندان در انتهای سمت چپ و راست جای می گیرند. با شمارش از خط میانی دندان جلویی، دندان شماره هشت در فک پایین و بالا، محل قرارگیری و رشد دندان عقل می‌باشد.
از آنجایی که دهان اکثر انسان ها می‌تواند به راحتی 28 دندان را درون خود جای دهد، بنابراین میزان فضای کمی برای رشد دندان های آخر باقی می‌ماند و همین امر سبب خواهد شد به دلیل عدم وجود فضای کافی در آناتومی دهان، در بیشتر افراد، دندان عقل به صورت کج و غیر استاندارد رشد کند. رشد غیر نرمال و بزرگ بودن دندان عقل می‌تواند فشار زیادی به سایر دندان‌ها وارد کرده و مشکلاتی مانند درد یا عفونت را پدید آورد. در این صورت، دندانپزشک متخصص، عمل کشیدن و خارج کردن دندان عقل از دهان بیمار را توصیه می نماید.
رشد نامناسب دندان عقل شامل چه مواردی است؟
- رشد با زاویه به سمت دندان بعدی (مولر دوم)
- رشد با زاویه به سمت پشت دهان
- رشد نامناسب نسبت به سایر دندان‌ها (حالتی که انگار درون لثه به صورت خوابیده رشد کند)
- رشد معمولی مانند سایر دندان‌ها به جهت بالا یا پایین، اما در داخل فک قرار بگیرد.
جراحی دندان عقل: جراحی دندان عقل معمولاً به عنوان یک عمل سرپایی شناخته شده و بیمار همان روز به منزل خود بازمی‌گردد. در بهترین حالت پس از عمل، بیمار یک روز را کامل استراحت کرده و از روز بعد می‌تواند فعالیت‌های روتین خود را از سرگیرد. باید توجه داشت تا یک هفته پس از جراحی از انجام فعالیت های سنگین مانند ورزش شدید و کار فیزیکی سخت به دلیل افزایش احتمال خونریزی خودداری شود.
با توجه به شرایط قرارگیری دندان عقل در دهان و وضعیت جسمی بیمار، دکتر شرافتی ممکن است سه حالت از بی هوشی یا بی حسی را برای بیمار تجویز نماید.
- حالت اول بیحسی موضعی:دندانپزشک یا جراح ممکن است بی حسی موضعی را در نزدیکی دندان عقل تزریق کرده و ماده‌ای را نیز برای بی حسی لثه استفاده نماید تا بیمار برای جراحی آماده شده و هنگام بیرون کشیدن دندان عقل دردی را احساس نکند.
- بی هوشی آرام بخش: در این روش جراح، شما را از طریق (IV) یا تزریق مواد آرام بخش داخل ورید بی هوش کرده و برای لثه نیز بی حسی موضعی انجام خواهد شد. در این عمل بیمار دردی را حس نمی‌کند اما آگاه بوده و حافظه کمی در این روش از عمل جراحی به یاد خواهد داشت.
- بی هوشی کامل: گاهی پزشک برای برخی بیماران با شرایط خاص جسمی ممکن است از این متد در عمل استفاده کرده و بی هوشی کامل را پیشنهاد کند. بی هوشی در این روش یا از طریق تنفس و استنشاق مواد بی هوشی، یا تزریق داخل وریدی و یا هر دو روش صورت میگیرد. در این روش به طور دائم تمامی علائم حیاتی بیمار مانند (تنفس، دمای بدن، فشار، ضربان و .. ) را تا پایان عمل مانیتور می‌کنند.
اگر بیمار با توجه به تشخیص دندانپزشک یا جراح، نیاز به بی هوشی کامل برای جراحی دندان عقل داشته باشد، پس از اتمام عمل به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود. در صورتی که جراحی به صورت بیحسی صورت پذیرد در زمان کوتاهی بهبودی ناشی از تزریق بیحسی حاصل خواهد شد.
مراحل جراحی دندان عقل
- برش لثه برای دید بهتر دندان عقل
- برداشتن استخوانی که ممکن است ریشه دندان را مسدود کند
- امکان تقسیم دندان به قطعات کوچکتر برای خروج راحت‌تر
- بیرون کشیدن دندان از درون بافت لثه
- پاک کردن محل دندان عقل خارج شده از باقی‌مانده احتمالی دندان یا استخوان
- بخیه زدن لثه و پانسمان کردن محل جراحی
دستورالعمل های کلینیک دکتر شرافتی پس از عمل:
خونریزی: بروز خونریزی روز نخست پس از عمل طبیعی بوده و بیمار باید سعی کند جهت جلوگیری از جداشدن لخته خون، از خالی کردن بزاق خودداری کرده و گاز استریل را در محل جراحی قرار دهد.
درد زیاد: استفاده از داروهای کاهنده درد تجویز شده توسط جراح یا دندانپزشک متخصص مانند استامینوفن می‌تواند تا حدی زیادی درد را کاهش دهد اما استفاده از کمپرس یخ بر روی فک نیز کمک شایان توجه ای به کاهش درد در بیماران داشته و با استفاده از کمپرس آب سرد یا یخ، تورم 2 الی 3 روز بعد پایان می یابد. بهبود کبودی ناشی از جراحی ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشد که طبیعی بوده و جای نگرانی نیست.
نوشیدن مایعات: نوشیدن مقادیر زیاد آب پس از جراحی الزامی بوده و در روز اول پس از عمل از نوشیدن مایعات الکلی، کافئین دار، انواع نوشابه‌های گازدار و داغ خودداری کنید. توصیه بعدی این است که مایعات را با نی ننوشید، زیرا عمل مکیدن ممکن است خون لخته شده را جدا کند.
غذا خوردن: بهتر است در 24 ساعت ابتدایی پس از عمل فقط غذاهای نرم مانند پوره سیب زمینی یا سوپ استفاده شده و از مصرف غذاهای ادویه دار خودداری گردد.
پاک کردن دهان: پس از جراحی دندان عقل استفاده از دهان شویه‌ها و مسواک زدن توصیه نمی‌شود و بهتر است بیمار با استفاده از آب، دهان خود را شست و شو داده و بزاق خود را بیرون نریزد. پس از 24 ساعت بیمار می‌تواند مسواک بزند که این عمل باید در نزدیکی محل جراحی به نرمی و ملایمت صورت پذیرد. توصیه دیگر در خصوص رعایت بهداشت دهان و دندان پس از عمل جراحی دندان عقل، شست و شوی دهان به مدت یک هفته با آب و نمک پس از هر وعده غذایی است. علاوه براین، جهت تسریع روند بهبودی زخم در محل عمل حداقل تا یک هفته پس از عمل، مصرف دخانیات منع شده است.
چه موقع باید با دندانپزشک یا جراح خود در کلینیک دکتر شرافتی تماس بگیرید؟ اگر بیمار پس از عمل دارای علائم زیر باشد می‌تواند برای مشورت و دستور دندانپزشک معالج خود با کیلینک تماس بگیرد تا از عوارض بعدی جلوگیری شود:
- سختی در بلعیدن غذا یا تنفس
- خون ریزی زیاد و غیر طبیعی
- تب و لرز
- عدم تأثیر مسکن در کاهش درد
- از بین نرفتن تورم بعد از 3 تا 5 روز
- از بین نرفتن طعم بد دهان پس از شست و شو با آب و نمک
- بی حسی طولانی مدت در ناحیه جراحی
- خون ریزی و خروج چرک از ناحیه بینی
عوارض جانبی جراحی دندان عقل:
- بوی بد دهان : در برخی از بیماران پس از عمل جراحی دندان عقل، بوی بد دهان آزاردهنده بوده که نگران کننده نیست و حداکثر تا یک هفته پس از جراحی ممکن است ادامه یابد.
- احساس خستگی : بدن به طور طبیعی برای بهبود زخم و التیام خود کالری زیادی مصرف می‌نماید به همین علت بیماران ممکن است احساس ضعف و خستگی کنند که طبیعی است.
- ورزش بعد از جراحی دندان عقل : از انجام ورزش‌های شدید و یا کارهای خسته کننده فیزکی پس از عمل که ممکن است باعث خونریزی مشکلات احتمالی بعدی گردد، خودداری نمایید و اگر علاقه به انجام ورزش دارید بهترین توصیه، پیاده روی نرم و بدون وارد کردن فشار به بدن می‌باشد.
- عفونت بعد از کشیدن دندان عقل: اگر دندانپزشک متخصص، برای جلوگیری از درمان و یا عفونت بیمار اقدام به تجویز آنتی بیوتیک کرد حتما، آن را در ساعت تعیین شده مصرف کنید. اما اگر پس از مصرف این داروها بدن بیمار، واکنش های منفی مانند دانه زدن روی پوست جراحی بروز داد، از ادامه مصرف داروها خودداری کرده و مشکل را حتماً با دندانپزشک معالج خود مطرح نمایید.
- احساس درد: به طور طبیعی هر عملی همراه با درد خواهد بود که می‌توانید برای کاهش آن از داروهای مسکن تجویز شده توسط جراح خود استفاده کنید. مصرف این داروها ممکن است در برخی بیماران حالت گیج بودن و بیحالی را ایجاد نماید. بنابراین توصیه ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر شرافتی بر این است که از رانندگی و انجام اموری که نیازمند تمرکز بالایی هستند تا بهبودی کامل خودداری نمایید.
سخن پایانی
کلینیک تخصصی دندانپزشکی دکتر شرافتی با هدف بهبود و درمان مشکلات مرتبط با دهان و دندان بیماران در شمال کشور با بهره مندی از کوله باری از تجربه و تخصص و استفاده از به روزترین دستگاه‌های درمانی آماده خدمت رسانی به بیماران عزیز می باشد تا بتواند با مناسب ترین هزینه، بهترین متد درمانی را به شما ارائه دهد. برای بهره مندی از مشاوره رایگان با دکتر شرافتی می‌توانید از تمامی راه‌های ارتباطی مندرج در سایت استفاده کنید.